W maju minie dokładnie 7 lat od wprowadzenia w Polsce ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych – zwanej ustawą F-gazową.

Mimo upływu czasu oraz licznych wiadomości oraz publikacji (m.in artykuł o obowiązkach instalatora oraz użytkownika stacjonarnych urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła) wciąż istnieje spore grono operatorów, którzy nie zarejestrowali się jeszcze w Centralnym Rejestrze operatorów (CRO), a co za tym idzie nie prowadzą kart urządzeń i nie dokonują obowiązkowych wpisów o czynnościach serwisowych wykonanych przy ich urządzeniach.
Największą rolę w edukowaniu operatorów urządzeń f-gazowych mają firmy instalacyjno serwisowe. Jednak wiele z tych firm nie ma jeszcze dostosowanych swoich procedur i systemu dokumentowania czynności do wymogów zawartych w ustawie. Termin na skorygowanie oraz rozwinięcie procedur minął w marcu 2018r, ktoś kto to przeoczył powinien podjąć jak najszybsze działania w tym kierunku. Warto o tym pamiętać chociażby ze względu na ryzyko zawieszenia lub cofnięcia certyfikatu przed Urząd Dozoru Technicznego co oznacza brak możliwości działania takiej firmy w branży chłodniczej oraz klimatyzacyjnej. Zatrudnianie firmy bez ważnego certyfikatu grozi ustawowymi sankcjami karnymi, obciążającymi zarówno firmę serwisową, jak i operatora, który skorzystał z usług takiej firmy.
Należy również pamiętać, iż z dniem 1 stycznia 2019r. podwyższono górne progi kar administracyjnych określonych w art. 47, 48 i 49 ustawy o F-gazach. Zamiast 3000zł, 10000zł i 30000zł obecnie wynoszą one 4500, 15000 i 45000zł.

Najważniejsze terminy dotyczące sprawozdań

28 Luty – sprawozdanie do KOBiZE dotyczące wszelkich emisji generowanych do  środowiska, w tym emisja F-gazów;

28 Luty – sprawozdanie BDS (Baza Danych Sprawozdań) do IChP/BOWOiK  z wykorzystania F-gazów (i SZWO), które muszą wypełniać m.in:
– firmy przywożące do Polski i wywożące z Polski F-gazy oraz urządzenia  zawierające F-gazy (dotyczy również
klimatyzacji w pojazdach)
– wszelkie firmy instalacyjne i serwisowe stosujące F-gazy w instalowaniu, serwisowaniu i konserwacji urządzeń
stacjonarnych i ruchomych
– operatorzy, którzy samodzielnie realizują prace instalacyjno – serwisowe (nawet dla siebie)
– Podmioty prowadzące odzysk i recykling czynników chłodniczych

15 Marzec -sprawozdanie z gospodarowania odpadami, składane do marszałka województwa;

31 Marzec -Sprawozdanie za korzystanie ze środowiska, składane do właściwego urzędu marszałkowskiego;

31 Marzec -zapłata na konto urzędu marszałkowskiego samodzielnie wyliczonych opłat za korzystanie ze środowiska (jeśli ich
suma przekracza 800zł);

31 Marzec – unijne sprawozdanie do BDR, składane Komisji Europejskiej przez firmy, które w poprzednim roku kalendarzowym
importowały do UE czynniki  chłodnicze będące F-gazami lub importowały urządzenia fabrycznie napełnione
F-gazami;

31 Marzec – importerzy urządzeń zawierających F-gazy (spoza UE) muszą zapewnić dokonanie przez niezależnego audytora
weryfikacji wszelkiej dokumentacji  związanej z importem tego sprzętu;

30 Czerwiec -importerzy F-gazów „luzem”, tj. w butlach i w zbiornikach (spoza UE) muszą zapewnić wykonanie przez niezależnego
audytora weryfikacji wszelkiej dokumentacji związanej z importem tych czynników, w tym w szczególności
wykorzystanie dostępnego kontyngentu;

Pilnując powyższych terminów należy również zwrócić uwagę na obowiązki użytkowników urządzeń f-gazowych, które również są uwarunkowane czasowo.

Nie można przekroczyć ustawowych terminów określonych w przepisach F-gazowych choćby o jeden dzień kalendarzowy, gdyż automatycznie generuje to niebezpieczeństwo nałożenia kary administracyjnej.

Czego muszą dopilnować operatorzy urządzeń (użytkownicy):

– kontrole szczelności eksploatowanych przez nich urządzeń muszą odbywać się w odstępach nie dłuższych niż:
– maksymalnie co 12 miesięcy dla sprzętu zawierającego od 5 ton ekwiwalentu CO2, ale mniej niż 50 ton ekwiwalentu CO2
F-gazu (od 2,4kg R410A i od 1,28kg R404A);
– maksymalnie co 6 miesięcy dla sprzętu zawierającego od 50 ton ekwiwalentu CO2 F-gazu lub więcej (od 24kg R410A i
od 12,5kg R404A);

–  wpisy do kart urządzeń o wykonanych czynnościach muszą być realizowane w nieprzekraczalnym terminie 15 dni roboczych od
daty zakończenia wykonywania tych czynności,  dotyczy to następujących działań: instalowania, kontroli szczelności,
konserwacji lub serwisowania, odzysku czynnika, naprawy urządzenia, naprawy nieszczelności, zamontowanie stałego systemu
wykrywania wycieków, weryfikacji sprawności działania systemu wykrywania wycieków oraz likwidacji urządzenia;

–  kartę urządzenia należy założyć w CRO w nieprzekraczalnym terminie 15 dni roboczych od zakończenia instalowania (również
w tym terminie dokonać wpisów dwóch pierwszych obowiązkowych czynności – instalowanie oraz pierwsza kontrola
szczelności);

– wykryte nieszczelności należy naprawiać bez zbędnej zwłoki;

– po zakończeniu naprawy nieszczelności należy wykonać kontrolę szczelności i wpisać ją do CRO;

– po naprawieniu nieszczelności należy zapewnić wykonanie ponownej kontroli szczelności w ciągu 1 miesiąca od daty naprawy;

– wszystkie czynności wymagające posiadania certyfikatu personalnego i firmowego w zakresie F-gazów muszą być powierzane
wyłącznie podmiotom dysponującym takimi uprawnieniami;

Źródło: Chłodnictwo & Klimatyzacja nr 236, str. 20-22 „Pamiętajmy o F-gazach” autor: Michał Dobrzyński